KHUYẾN CÁO: 9 biện pháp phòng, chống COVID-19 trong tình hình mới

 (Chinhphu.vn) - Bộ Y tế vừa đưa ra khuyến cáo mới nhất phòng chống dịch bệnh COVID-19 trong tình hình hình mới và đề nghị người dân thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch bệnh dưới đây:

Bộ Y tế khuyến cáo phòng chống dịch bệnh COVID-19 trong tình hình mới

1. Thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước sạch, hoặc bằng dung dịch sát khuẩn có cồn (ít nhất 60% cồn).

2. Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng và đến cơ sở y tế.

3. Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, khăn vải, khuỷu tay áo.

4. Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý xây dựng lối sống lành mạnh.

5. Vệ sinh thông thoáng nhà cửa, lau rửa các bề mặt hay tiếp xúc.

6. Nếu bạn có dấu hiệu sốt, ho, hắt hơi, và khó thở, hãy tự cách ly tại nhà, đeo khẩu trang và gọi cho cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị.

8. Thực hiện khai báo y tế trực tuyến tại https://tokhaiyte.vn hoặc tải ứng dụng NCOVI từ địa chỉ https://ncovi.vn và thường xuyên cập nhật tình trạng sức khoẻ của bản thân.

9. Cài đặt ứng dụng Bluezone để được cảnh báo nguy cơ lây nhiễm COVID-19, giúp bảo vệ bản thân và gia đình: https://www.bluezone.gov.vn/.

 Nguồn tin: http://baochinhphu.vn/Suc-khoe/KHUYEN-CAO-9-bien-phap-phong-chong-COVID19-trong-tinh-hinh-moi/402382.vgp

Bác sĩ BV Đại học Y Hà Nội: 5 nguyên tắc "vàng" phải nhớ khi cấp cứu người bị tai nạn giao thông

Bảo Lâm | 19/07/2020 14:34

Trong số những người bị tai nạn được cứu chữa thì gần một nửa không đúng kỹ thuật, bởi người tham gia cấp cứu tại hiện trường không hiểu biết đầy đủ về cách sơ cấp cứu ban đầu.

Chuẩn bị trước khi sơ cứu

ThS.BS Vũ Đình Hùng, Khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết sơ cấp cứu người bị tai nạn giao thông đúng cách, đúng trình tự có thể cứu tính mạng nạn nhân trong thời điểm vừa xảy ra tai nạn. 

Nhưng nếu người sơ cứu không biết cách thì có thể làm tình trạng bệnh nhân nặng thêm, đôi khi ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người tham gia cấp cứu.

Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, khi xảy ra TNGT, những nạn nhân được sơ cấp cứu tại chỗ rất ít, chỉ đạt tỷ lệ chưa đến 10%. Việc sơ cứu sai cách có thể làm tình trạng bệnh nhân nặng thêm, đôi khi ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người tham gia cấp cứu.

Những chấn thương thường gặp do tai nạn giao thông như chấn thương sọ não, cột sống, ngực, bụng, vết thương động mạch, gãy xương và tổn thương mô mềm.

Sơ cứu TNGT đúng cách giúp người bị nạn ít nguy cơ tử vong hơn

Trước khi tiến hành cấp cứu cần phải quan sát, loại bỏ hoặc tránh các yếu tố nguy hiểm tại hiện trường như cháy, nổ, điện, nước, chất độc, hóa chất… Các yếu tố đó có thể làm nặng thêm tình trạng nạn nhân và gây nguy hiểm cho người sơ cứu nạn nhân.

Đồng thời phải có động tác cảnh báo hiện trường để tránh nguy cơ cho người xung quanh và phục vụ công tác điều tra sau này. Cần chú ý loại bỏ hoặc tránh ngay các mối nguy hiểm từ hiện trường (kể cả nạn nhân) như chất tiết, máu từ vết thương có thể là tác nhân lây nhiễm bệnh cho người sơ cứu (HIV, viêm gan). 

Tốt nhất có thể sử dụng găng tay. Nếu trong tình huống không có găng tay, tránh máu hoặc chất dịch lây nhiễm qua vết thương hở trên cơ thể người sơ cứu nạn nhân.

Trước khi sơ cứu nạn nhân, hãy gọi yêu cầu sự trợ giúp từ những người khác và hãy gọi cho Đơn vị cấp cứu 115 trước khi sơ cứu nạn nhân.

Thạc sĩ Hùng cho biết cần tránh di chuyển nạn nhân khi chưa đánh giá tổn thương, trừ khi có nguy cơ nguy hiểm từ hiện trường. Trường hợp bắt buộc phải di chuyển nạn nhân ra khỏi hiện trường, cần tránh các động tác làm xoắn vặn, gập cổ, gập người. 

Tốt nhất là có nhiều người hỗ trợ để giữ thẳng lưng, cổ trong quá trình di chuyển. Nếu nạn nhân có gãy xương chi gây biến dạng gập góc, cố gắng giữ nguyên tư thế biến dạng khi di chuyển.

Sơ cứu theo A, B, C, D, E

Sau khi gọi sự hỗ trợ, người sơ cứu nên tuần tự thực hiện các bước A, B, C, D, E. Nếu tiến hành đúng cách, đúng trình tự có thể cứu tính mạng cho nạn nhân trong thời điểm vừa xảy ra tai nạn.

+ Đường thở (A - Airway):

Đầu tiên cần nhận biết bệnh nhân có tỉnh không. Nếu bệnh nhân tỉnh, có thể nói được thì đường thở có thể ổn định. Nếu nạn nhân nôn, nghiêng nhẹ đầu sang một bên để chất nôn chảy ra ngoài, tránh sặc vào phổi nạn nhân. Nếu bệnh nhân không tỉnh, dùng khăn hoặc vải sạch lau đờm dãi, mở miệng kiểm tra dị vật, khai thông đường thở. Giữ nạn nhân ở tư thế cổ ưỡn, nâng hàm.

+ Hô hấp (B - Breathing):

Nếu nạn nhân hôn mê, cần kiểm tra xem nạn nhân còn thở không. Nạn nhân hôn mê, không thở hoặc thở ngáp tức là nạn nhân bị ngừng tuần hoàn. 

Ngay lập tức tiến hành hồi sinh tim phổi cho nạn nhân bằng cách đặt cườm hai tay vào 1/3 dưới xương ức của nạn nhân, ép tim nhanh và mạnh (tần số 100 - 120 lần mỗi phút, độ sâu mỗi lần ép tim 5cm).

Ép tim liên tục cho đến khi nhân viên cấp cứu ngoại viện tới hiện trường. Nếu có nhiều người sơ cứu tại hiện trường thì thay đổi người ép tim mỗi 2 - 3 phút.

Tuân thủ các bước sơ cứu

Nếu nạn nhân khó thở, hãy nới rộng quần áo, cho nạn nhân nằm đầu cao. Nếu có vết thương phì phò máu khí ở vùng ngực, hãy băng kín vết thương. Nếu vết thương ngực có dị vật, không tự ý rút dị vật, chỉ dùng băng sạch quấn quanh chân dị vật.

+ Tuần hoàn (C - Circulation):

Chảy máu là nguyên nhân chính gây nên tình trạng sốc, vết thương chảy máu cũng là chấn thương thường gặp nhất khi bị TNGT. Đối với vết thương chảy máu không có dị vật thì hãy dùng miếng vải sạch ép vào vị trí vết thương và băng chặt vết thương. 

Trường hợp vết thương có dị vật thì không được rút dị vật ra vì có thể làm cho máu chảy nhiều hơn. Tiến hành xử trí theo các bước sau: dùng tay ép chặt mép vết thương, chèn vải hoặc gạc quanh dị vật rồi băng chặt cố định. Lưu ý không băng trùm lên dị vật.

+ Thần kinh (D - Disability):

Gọi to xem nạn nhân có tỉnh không. Nếu nạn nhân bất tỉnh chú ý cố định cột sống cổ bằng cách để nạn nhân nằm ngửa, cố định cột sống cổ bằng nẹp hoặc vật cứng chèn hai bên vai để giữ cho cột sống cổ luôn thẳng. 

Nếu cần thiết phải di chuyển nạn nhân, cần có nhiều người đứng cùng bên để giữ thẳng trục lưng và cổ, một người giữ trục cột sống cổ thẳng bằng hai tay giữ hai bên cột sống cổ.

Trong hoàn cảnh tai nạn không có nhân viên y tế và hộp dụng cụ chăm sóc y tế, hãy tận dụng những vật phù hợp xung quanh để sơ cứu cho nạn nhân như miếng vải sạch, khăn sạch, hoặc quần áo làm dụng cụ băng/cầm máu. 

Dùng thanh gỗ, thanh kim loại dài, cứng làm nẹp. Dùng gối, túi nặng, bao cát làm vật cố định cột sống cổ bằng cách chèn hai bên cổ nạn nhân. Nên trang bị túi hoặc hộp dụng cụ sơ cứu trên xe ô tô.

Kiểm tra vùng đầu, nếu có vết thương hãy băng quanh đầu để cầm máu.

+ Bộc lộ (E - Expose):

Nới rộng quần áo kiểm tra toàn thân, chú ý các vị trí thấm máu ở quần áo. Kiểm tra các chi xem có điểm gãy xương không. Vị trí gãy xương là vị trí nhìn thấy chi biến dạng, sưng nề và nạn nhân đau nhiều. 

Chú ý dùng nẹp cứng để cố định chi bị gãy, cố gắng giữ nguyên tư thế của chi gãy, không tự ý kéo nắn vì xương gãy có thể làm tổn thương thêm mạch máu hoặc các mô mềm xung quanh.

Nguồn tin: Soha.vn

Bệnh bạch hầu và các biện pháp phòng chống

BỆNH BẠCH HẦU (Diphteria) ICD-10 A36: Diphtheria

(Bệnh bạch hầu thuộc nhóm B trong Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm)

1. Đặc điểm của bệnh

1.1. Định nghĩa ca bệnh: Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. Đây là một bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.

- Ca bệnh lâm sàng:

+ Viêm họng, mũi, thanh quản. Họng đỏ, nuốt đau. Da xanh, mệt, nổi hạch ở dưới hàm làm sưng tấy vùng cổ.

+ Khám thấy có giả mạc. Cần phân biệt tính chất của giả mạc bạch hầu với giả mạc mủ. Giả mạc bạch hầu thường trắng ngà hoặc mầu xám dính chặt vào xung quanh tổ chức viêm, nếu bóc ra sẽ bị chảy máu. Cho giả mạc vào cốc nước dù có khuấy mạnh cũng không tan. Còn giả mạc mủ thì sẽ bị hoà tan hoàn toàn trong cốc nước. Vùng niêm mạc xung quanh giả mạc bị xung huyết.

+ Bạch hầu thanh quản là thể bệnh nặng ở trẻ em. Biểu hiện lâm sàng bị nhiễm ngoại độc tố bạch hầu tại chỗ là giả mạc và biểu hiện toàn thân là nhiễm độc thần kinh, làm tê liệt thần kinh sọ não, thần kinh vận động ngoại biên và thần kinh cảm giác và/hoặc viêm cơ tim. Tỷ lệ tử vong khoảng 5% - 10%.

- Ca bệnh xác định: Phân lập vi khuẩn bạch hầu dương tính từ mẫu bệnh phẩm lâm sàng.

1.2. Chẩn đoán phân biệt với một số bệnh tương tự: Cần lưu ý phân biệt với bệnh viêm họng có giả mạc mủ khác hoặc viêm amydan có hốc mủ.

1.3. Xét nghiệm

- Loại mẫu bệnh phẩm: Ngoáy họng lấy chất dịch nhầy ở thành họng hoặc giả mạc tại chỗ viêm.

- Phương pháp xét nghiệm:

+ Thường chỉ dùng phương pháp soi kính hiển vi: Làm tiêu bản nhuộm Gram soi kính hiển vi; trực khuẩn bắt màu Gram (+), hai đầu to. Hoặc nhuộm Albert; trực khuẩn bắt màu xanh.

+ Có thể phân lập vi khuẩn bạch hầu trên môi trường đặc hiệu nhưng chậm có kết quả, ít khi dùng phương pháp tìm kháng thể trong máu bệnh nhân.

2. Tác nhân gây bệnh

- Tên tác nhân: Corynebacterium diphtheriae thuộc họ Corynebacteriaceae. Vi khuẩn bạch hầu có 3 týp là Gravis, Mitis và Intermedius.

- Hình thái: Hình thể vi khuẩn đa dạng, gram (+). Điển hình là trực khuẩn có một hoặc 2 đầu phình to nên còn gọi là trực khuẩn hình chuỳ, dài 2-6 µm, rộng 0,5-1µm. Không sinh nha bào, không di động.

- Khả năng tồn tại trong môi trường bên ngoài:

+ Vi khuẩn có sức đề kháng cao ở ngoài cơ thể và chịu được khô lạnh. Nếu được chất nhày bao quanh bảo vệ thì vi khuẩn có thể sống trên đồ vật vài ngày đến vài tuần; trên đồ vải có thể sống được 30 ngày; trong sữa, nước uống sống đến 20 ngày; trong tử thi sống được 2 tuần.

+ Vi khuẩn bạch hầu nhạy cảm với các yếu tố lý, hoá. Dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp, vi khuẩn sẽ bị chết sau vài giờ, ánh sáng khuyếch tán sẽ bị diệt sau vài ngày. Ở nhiệt độ 58⁰C vi khuẩn sống được 10 phút, ở phenol 1% và cồn 60 độ có thể sống được 1 phút. Chuột lang có cảm nhiễm cao đối với vi khuẩn bạch hầu.
+ Bản chất của ngoại độc tố bạch hầu là một protein có tính kháng nguyên đặc hiệu, độc tính cao, không chịu được nhiệt độ và focmol. Ngoại độc tố của các typ vi khuẩn bạch hầu đều giống nhau. Ngoại độc tố khi được xử lý bằng nhiệt độ và focmol sẽ mất độc lực, được gọi là giải độc tố (anatoxine) dùng làm vắc xin.
3. Đặc điểm dịch tễ học

- Bệnh bạch hầu lưu hành rộng rãi ở mọi nơi trên thế giới và đã gây nên các vụ dịch nghiêm trọng, nhất là ở trẻ em trong thời kỳ chưa có vắc xin dự phòng. Năm 1923, vắc xin giải độc tố bạch hầu ra đời và từ đó đến nay tính nghiêm trọng của bệnh dịch đã thay đổi trên toàn thế giới.

- Bệnh bạch hầu thường xuất hiện trong những tháng lạnh ở vùng ôn đới. Bệnh có tính mùa, thường tản phát, có thể phát triển thành dịch nhất là ở trẻ dưới 15 tuổi chưa được gây miễn dịch đầy đủ.

- Một sự kiện đáng lưu ý là do những biến động xã hội ở một số nước như Nga, Ucraina v.v... đã làm gián đoạn việc tiêm chủng vắc xin bạch hầu cho trẻ em trong những năm 80 của thế kỷ trước. Do đó, bệnh bạch hầu đã phát triển và bùng nổ thành dịch lớn ở những nước này trong những năm 90 của thế kỷ 20. Ví dụ năm 1994 ở Nga đã có hơn 39.000 người mắc bạch hầu với 1.100 người chết và ở Ucraina có hơn 3.000 người mắc. Tuổi mắc bệnh chủ yếu là trên 15 tuổi.
- Ở khu vực Tây Thái Bình Dương, hiện nay số mắc bệnh bạch hầu hàng năm đã giảm rõ rệt do hiệu quả của việc tiêm phòng vắc xin bạch hầu cho trẻ em được thực hiện có kết quả ở các nước trong khu vực. Những năm  đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước, hàng năm ở đây có trên 13.000 trường hợp bạch hầu, đến năm 1990 giảm xuống 1.130 trường hợp và năm 1994 còn 614 trường hợp.
- Ở Việt Nam, thời kỳ chưa thực hiện tiêm vắc xin bạch hầu trong Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) thì bệnh bạch hầu thường xảy ra và gây dịch ở hầu hết các tỉnh, đặc biệt là ở các thành phố có mật độ dân cư cao. Bệnh xuất hiện nhiều vào các tháng 8, 9, 10 trong năm. Do thực hiện tốt việc tiêm vắc xin bạch hầu nên tỷ lệ mắc bạch hầu ở Việt Nam đã giảm dần từ 3,95/100.000 dân năm 1985 xuống 0,14/100.000 dân năm 2000.

4. Nguồn truyền nhiễm.

- Ổ chứa: ổ chứa vi khuẩn bạch hầu là ở người bệnh và người lành mang vi khuẩn. Đây vừa là ổ chứa, vừa là nguồn truyền bệnh.

- Thời gian ủ bệnh: Từ 2 đến 5 ngày, có thể lâu hơn. 

- Thời kỳ lây truyền:  Thường không cố định. Người bệnh đào thải vi khuẩn từ thời kỳ khởi phát, có thể ngay từ cuối thời kỳ ủ bệnh. Thời kỳ lây truyền kéo dài khoảng 2 tuần hoặc ngắn hơn, ít khi trên 4 tuần. Người lành mang vi khuẩn bạch hầu có thể từ vài ngày đến 3, 4 tuần, rất hiếm trường hợp kéo dài tới 6 tháng. Điều trị kháng sinh có hiệu quả nhanh chóng sẽ chấm dứt sự lây truyền. Hiếm có trường hợp mang vi khuẩn mãn tính kéo dài trên 6 tháng.

5. Phương thức lây truyền : Bệnh bạch hầu được lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang vi khuẩn bạch hầu. Bệnh còn có thể lây do tiếp xúc với những đồ vật có dính chất bài tiết của người bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu. Sữa tươi cũng có thể là phương tiện lây truyền bệnh bạch hầu.

6. Tính cảm nhiễm và miễn dịch:

- Kháng thể miễn dịch của mẹ truyền sang con có tác dụng miễn dịch bảo vệ và thường sẽ hết tác dụng trước 6 tháng tuổi. Mọi lứa tuổi đều có thể bị mắc bệnh nếu chưa có miễn dịch đặc hiệu. Bệnh nhân mắc bạch hầu sau khi khỏi bệnh sẽ không bị mắc lại vì cơ thể được miễn dịch lâu dài.

- Đối với các thể nhiễm khuẩn ẩn tính cũng tạo được miễn dịch. Tính miễn dịch của kháng độc tố, kể cả miễn dịch được tạo thành sau khi tiêm vắc xin giải độc tố (toxoid) sẽ bảo vệ được cơ thể đối với bệnh bạch hầu, nhưng không ngăn ngừa được sự nhiễm khuẩn tại chỗ vùng mũi họng.

- Để đánh giá mức độ cảm thụ của bệnh, kể cả đánh giá hiệu quả tiêm vắc xin bạch hầu, người ta làm phản ứng Shick. Nếu phản ứng Shick (+), có nghĩa là cơ thể không có kháng thể bạch hầu và cần phải tiêm vắc xin. Trường hợp phản ứng Shick (-), có nghĩa là trong cơ thể đã có kháng thể trung hoà độc tố và không cần tiêm vắc xin.

7. Các biện pháp phòng chống dịch

7.1. Biện pháp dự phòng

- Tuyên truyền giáo dục sức khoẻ: Trong công tác tuyên truyền giáo dục sức khoẻ thường kỳ cần cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh bạch hầu cho nhân dân, nhất là cho các bà mẹ, thầy cô giáo biết để họ phát hiện sớm bệnh, cách ly, phòng bệnh và cộng tác với cán bộ y tế cho con đi tiêm vắc-xin bạch hầu đầy đủ.

- Vệ sinh phòng bệnh:

+ Nhà ở, nhà trẻ, lớp học phải thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.
+ Tại nơi có ổ dịch bạch hầu cũ cần tăng cường giám sát, phát hiện các trường hợp viêm họng giả mạc. Nếu có điều kiện thì ngoáy họng bệnh nhân cũ và những người lân cận để xét nghiệm tìm người lành mang vi khuẩn bạch hầu.

+ Tổ chức tiêm vắc xin bạch hầu đầy đủ theo Chương trình tiêm chủng mở rộng. Nếu có điều kiện thì khoảng 5 năm tiến hành đánh giá tiêm chủng một lần và/ hoặc thực hiện phản ứng Shick để đánh giá tình trạng miễn dịch bạch hầu trong quần thể trẻ em.

7.2. Biện pháp chống dịch

- Tổ chức:

+ Thành lập Ban chống dịch do lãnh đạo chính quyền làm trưởng ban, lãnh đạo y tế địa phương làm phó ban thường trực và các thành viên khác có liên quan như: Y tế, Giáo dục, Công an, Hội Phụ nữ, Hội Chữ thập đỏ v.v...

+ Các thành viên trong Ban chống dịch được phân công nhiệm vụ để chỉ đạo và huy động cộng đồng thực hiện tốt công tác chống dịch.

+ Đối với vụ dịch nhỏ cần giành một số giường bệnh trong một khu riêng ở khoa lây bệnh viện để cách ly và điều trị bệnh nhân. Nếu có dịch lớn thì có thể thành lập bệnh xá dã chiến trong cộng đồng.

- Chuyên môn:

+ Bạch hầu là một bệnh bắt buộc phải khai báo.

+ Tất cả bệnh nhân viêm họng giả mạc nghi bạch hầu phải được vào viện để cách ly đường hô hấp nghiêm ngặt cho đến khi có kết quả xét nghiệm vi khuẩn hai lần (-). Mỗi mẫu bệnh phẩm được lấy cách nhau 24 giờ và không quá 24 giờ sau khi điều trị kháng sinh. Nếu không có điều kiện làm xét nghiệm thì phải cách ly bệnh nhân sau 14 ngày điều trị kháng sinh.

+ Quản lý người lành mang vi khuẩn, người tiếp xúc: Những người tiếp xúc mật thiết với bệnh nhân phải được xét nghiệm vi khuẩn và theo dõi trong vòng 7 ngày. Tiêm 1 liều đơn Penicillin hoặc uống Erythromycin từ 7-10 ngày cho những người đã bị phơi nhiễm với bạch hầu, bất kể tình trạng miễn dịch của họ như thế nào. Nếu xét nghiệm vi khuẩn (+) thì họ phải được điều trị kháng sinh và tạm nghỉ việc tại các trường học hoặc cơ sở chế biến thực phẩm cho đến khi có kết quả xét nghiệm vi khuẩn (-).

+ Những người tiếp xúc đã được gây miễn dịch trước đây thì nên tiêm nhắc lại một liều giải độc tố bạch hầu.

+ Xử lý môi trường: Phải sát trùng tẩy uế đồng thời và sát trùng tẩy uế lần cuối tất cả các đồ vật có liên quan tới bệnh nhân. Tẩy uế và diệt khuẩn phòng bệnh nhân hàng ngày bằng cresyl, chloramin B; bát đĩa, đũa, chăn màn, quần áo… phải được luộc sôi; sách, vở, đồ chơi v.v… phải được phơi nắng.

7.3. Nguyên tắc điều trị

- Điều trị chống ngoại độc tố bạch hầu: Tuỳ theo tình trạng bệnh mà chỉ định tiêm huyết thanh kháng độc tố bạch hầu từ 20.000 đơn vị đến 100.000 đơn vị. Cần thử phản ứng huyết thanh kháng độc trước khi tiêm.

- Chống nhiễm khuẩn:  Tiêm penicillin G liều 25.000 - 50.000 đơn vị/kg/ngày cho trẻ em và 1,2 triệu đơn vị cho người lớn, chia làm 2 lần/ngày. Nếu bệnh nhân dị ứng với penicillin thì thay bằng erythromycin với liều 40-50 mg/kg/ngày, liều tối đa 2 gam/ngày trong 7 ngày liền.

- Điều trị dự phòng cho người lành mang vi khuẩn: Tiêm một liều đơn penicillin G benzathin 600.000 đơn vị cho trẻ dưới 6 tuổi và 1,2 triệu đơn vị cho trẻ từ 6 tuổi trở lên hoặc uống erythromycin với liều 40 mg/kg/ngày cho trẻ em và 1gam/ngày cho người lớn trong 7-10 ngày.

7.4. Kiểm dịch y tế biên giới: Không có quy định.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế

Chóng mặt - phải dùng thuốc theo căn nguyên gây bệnh

BS. Nguyễn Trâm Anh -

Suckhoedoisong.vn - Chóng mặt là hiện tượng xảy ra khá phổ biến. Khi có biểu hiện này, người bệnh cần được đi khám và tìm ra căn nguyên gây chóng mặt, không được chủ quan vì có thể dẫn đến những tai nạn nguy hiểm trong sinh hoạt hàng ngày.

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc vì bệnh không được chữa trị do chưa tìm đúng căn nguyên và có thể gặp phải nhiều tác dụng không mong muốn của thuốc.

Chóng mặt là khi người bệnh thấy mọi vật xung quanh quay cuồng, có cảm giác mất thăng bằng, đi đứng không vững, bồng bềnh, hụt bước đi, lâng lâng mất trọng lượng, nôn nao, khó chịu trong người...

Các thuốc điều trị chứng chóng mặt

Chóng mặt do nhiều nguyên nhân khác nhau với nguồn gốc từ ngoại biên hoặc trung ương. Chóng mặt do ngoại biên có thể xảy ra từ tư thế thay đổi đột ngột, từng bị chấn thương đầu, viêm và sưng tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình, bệnh Ménière... Chóng mặt do trung ương có thể do bệnh đau đầu Migraine, đa xơ cứng hệ thần kinh trung ương não và tủy sống, u dây thần kinh thính giác, u não tấn công tiểu não, tắc nghẽn mạch máu não, dùng một số thuốc điều trị ảnh hưởng... Việc sử dụng thuốc điều trị chóng mặt phải theo căn nguyên mới có hiệu quả. Phần lớn các thuốc điều trị đều là thuốc bác sĩ kê đơn.

Chóng mặt là triệu chứng của nhiều bệnh lý gây nên.

Thuốc kháng sinh và kháng viêm: Nhóm thuốc này được sử dụng để điều trị chóng mặt do nhiễm vi khuẩn gây viêm mê đạo, viêm dây thần kinh tiền đình của tai... Kháng sinh thường dùng là cefuroxim, clarithromycin, amoxicillin... Kháng viêm thường dùng là loại corticosteroid như prednisolon, dexamethason, betamethason, clobetasol... Liều lượng sử dụng phải tuân theo chỉ định thuốc kê đơn của bác sĩ. Lưu ý, các thuốc kháng viêm corticosteroid khi sử dụng trong một thời gian dài có thể gây viêm loét dạ dày - tá tràng và có nguy cơ ảnh hưởng đến thận, tim mạch... Vì vậy, người bệnh tuyệt đối không lạm dụng để tránh các nguy cơ nói trên.

Thuốc chống dị ứng: Thuốc nhóm này là thuốc kháng histamin H1. Thực tế thuốc thường được sử dụng trong điều trị chóng mặt do có tác dụng điều chỉnh hoạt động của phần tai trong, giúp kiểm soát và duy trì trạng thái thăng bằng của cơ thể. Các loại thuốc thường dùng là diphenhydramin, betahistin, meclizin... Lưu ý, nhóm thuốc kháng histamin H1 có tác dụng phụ gây buồn ngủ, do đó không được sử dụng khi đang lái tàu xe, vận hành máy móc; thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú...

Thuốc kháng tiết cholin: Đây là nhóm thuốc thường được sử dụng trong điều trị các trường hợp chóng mặt và buồn nôn do bị say sóng, say tàu xe... Thuốc phổ biến được dùng là scopolamin. Không được dùng thuốc này cho những người bị bệnh tăng nhãn áp, phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu, trẻ em dưới 8 tuổi...

Thuốc đối kháng calci có chọn lọc: Nhóm thuốc này có tác dụng giãn mạch ngoại biên, tăng cường tuần hoàn máu ở tai trong. Ngoài tác dụng đối kháng calci có chọn lọc, chúng còn có tác dụng giống nhóm thuốc kháng histamin nên thường được sử dụng để điều trị chóng mặt do say sóng, say tàu xe, bệnh đau nửa đầu... rất có hiệu quả. Thuốc thường sử dụng là cinnarizin, flunarizin... Nhóm thuốc này cũng có tác dụng phụ gây buồn ngủ, vì vậy, không được sử dụng khi đang lái tàu xe, vận hành máy móc.

Thuốc tăng cường tuần hoàn não: Sử dụng nhóm thuốc này có tác dụng giúp tăng cường khả năng vận chuyển máu lên não, kích hoạt não bộ thực hiện tốt chức năng dẫn truyền thần kinh; làm giảm chứng chóng mặt, ù tai... Các thuốc thường sử dụng là piracetam, vinpocetin... Khi dùng các thuốc này, người bệnh có thể thấy bứt rứt, lo âu, rối loạn giấc ngủ... Nếu có bất kỳ biểu hiện nào khác thường khi dùng thuốc tăng cường tuần hoàn não, người bệnh nên thông báo kịp thời cho bác sĩ để được điều chỉnh thuốc.

Thuốc chống lo âu, an thần kinh: Thuốc này thuộc nhóm benzodiazepin. Chúng cũng thường được sử dụng để điều trị chứng chóng mặt, ù tai, điều chỉnh và phục hồi các tổn thương ở tiền đình...; điều trị chứng chóng mặt do bệnh Menière, viêm dây thần kinh tiền đình hay do các nguyên nhân về tâm lý. Thuốc thường dùng là diazepam, clonazepam, lorazepam, alprazolam... Nhóm thuốc này có tính an thần nên không được sử dụng khi đang vận hành máy móc, lái xe; khi dùng liều cao trong thời gian dài sẽ gây ra tình trạng nghiện hay lệ thuộc thuốc.

Thuốc lợi tiểu: Được sử dụng để điều trị những trường hợp chóng mặt gây ra do bệnh Ménière. Chúng có tác dụng giúp thoát dịch bị phù ứ đọng ở phần tai trong nên có thể làm giảm triệu chứng. Các thuốc thường được sử dụng là furosemid, hydrochlorothiazid... Khi dùng nhóm thuốc này, người bệnh có thể gặp tác dụng phụ hạ huyết áp thế đứng, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được xử trí thích hợp.

Lời khuyên của thầy thuốc

Do có nhiều nguyên nhân gây chóng mặt nên khi có triệu chứng này, người bệnh cần đi khám để xác định bệnh và có chỉ định điều trị phù hợp. Không được tự ý dùng thuốc hay dùng theo sự mách bảo của người khác. Ngoài việc điều trị bằng thuốc, cần có chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý; không nên sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá...; thường xuyên tập thể dục để nâng cao thể trạng sức khỏe.

BS. Nguyễn Trâm Anh

Nguồn tin: Suckhoedoisong.vn